Meditation techniques (ध्यान तंत्र): VBT 18 (विज्ञान भैरव तंत्र १८)

Every month I will be sharing one technique of meditation. There will be original Sanskrut text, and English / Marathi / Hindi commentary on the technique. I expect reader should not take it as just a piece of information but practice the technique that suits him/her for at least one month to further the spiritual quest.

| These 112 meditation techniques are the ultimate source for self realization | 

विज्ञान भैरव तंत्र    

Vidnyan Bhairav Tantra

श्री देव्युवाच

श्रुतं देव मया सर्वं रुद्रयामलसम्भवम् |

त्रिकभेदमशेषेण सारात्सारविभागशः ||

अद्यपि न निवृत्तो मे संशय: परमेश्वर |

किं रुपं तत्वतो देव शब्दराशिकलामयम् ||

किं वा नवात्मभेदेन भैरवे भैरवाकृतौ |

त्रिशिरोभेदभिन्नं वा किं वा शक्तित्रयात्मकम् ||

नादबिन्दुमयं वापि किं चंद्रार्धनिरोधिका: |

चक्रारुढमनच्कं वा किं वा शक्तिस्वरुपकम् ||

परापराया: सकलम् अपरायाश्च वा पुनः |

पराया यदि तद्वत्स्यात् परत्वं तद्विरुध्यते ||

नहि वर्ण विभेदेन देहभेदेन वा भवेत् |

परत्वं, निष्कलत्वेन, सकलत्वे न तदभवेत् ||

प्रसादं कुरु मे नाथ नि:शेषं छिन्धि संशयम् |

भैरव उवाच

साधु साधु त्वया पृष्टं तन्त्रसारमिदं प्रिये |

गूहनीयतमं भद्रे तथापि कथयामि ते |

यत्किञ्चित्सकलं रुपं भैरवस्य प्रकीर्तितम् ||

 ---------

देवीने विचारले...

हे शिवा! तुझे खरे स्वरुप काय आहे?

हे अचंबित करणारे जगत काय आहे?

बीजाचे मूलतत्व काय आहे?

संसाररुपी चक्राच्या केंद्रस्थानी काय आहे?

नामरुपांच्या पलिकडे काय आहे?

नामरुपातीत अमृतत्वाची प्राप्ती शक्य आहे का?

कृपया माझे शंकानिरसन करा...

शिवाने उत्तरादाखल ११२ ध्यानतंत्रे सांगितली. ज्ञात-अज्ञात विश्वातील सर्व पंथसंप्रदाय,ज्ञानमार्ग यातील एक अथवा अधिक तंत्र पद्धतीद्वारा उत्पन्न झाले. भूत, वर्तमान तसेच भविष्य काळातील तत्त्ववेत्ते, प्रेषित यातील एक अथवा अधिक तंत्रपद्धतीचे फलस्वरुप आहेत.  

 ---------

 Devi Asks:

O Shiva, what is your reality?

What is this wonder-filled universe?

What constitutes seed?

Who centres the universal wheel?

What is this life beyond form pervading forms?

How may we enter it full, above space and time, names and descriptions?

Let my doubts be cleared!

Now Shiva replies and describes 112 meditation techniques.  All the religions of the world, all the seers of the world, have reached the peak through some technique or other, and all those techniques will be in these one hundred and twelve techniques.

---------

तंत्र १८

तन्त्र्यदिवाद्यशब्देशु दीर्घेशु क्रमसंस्थिते: |

अनन्यचेताः प्रत्यन्ते परव्योमवपुर्भवेत् ||

When one-pointed awareness on the prolonged inner sounds of different musical instruments, such as stringed, wind and percussion, is gradually established, in the end the body becomes the supreme space.

जो साधक तन्त्री, शततंत्री, परीवादिनी, तुम्बवीणा आदि तन्तुवाद्योकी ध्वनी अर्थात् मूर्छनात्मक स्वरोमे, जो कि अपनी क्रमिकता की आधार पर दीर्घ काल तक अवस्थित रहते है, अपने चित्त को एकाग्र कर उन्ही आलम्बनो में अपनी चित्त-वृत्ति की संतती को ढाल देता है, वह उस ध्वनी के साथ चित्त की एकाग्रता के कारण परमाकाश शरीर हो जाता है, अर्थात् अन्त मे उस शब्द के भी निवृत्त हो जाने पर दूसरे आलम्बन का उदय न होने से उसका परमव्योम मे समावेश हो जाता है | मूर्छनात्मक स्वरोकी अवस्थिती दीर्घ काल तक रहती है | अत: इनमे चित्त की एकाग्रता अन्य उपायोकी अपेक्षा अधिक सरलता से प्राप्त हो सकती है |    

Look lovingly to any object, here in the middle of the object is the blessing…

(Nada dharana)

We see any object either indifferently or lustfully but never movingly. Lust is how to use another object or person for your happiness and love is how to make other happy. Lust, you sacrifice other and love, you sacrifice yourself. Love is surrender and lust is aggression. When you try to make any person an object then s/he will also subconsciously try doing same and then any relationship look like a hell. Your love can transform any object in to a person and your lust can transform any person in to an object. Love makes anything unique. A person cannot be replaced but a thing can. Hence everyone wants to love or get loved. If you love someone authentically then everything else around becomes secondary including yourself. When you are totally concerned of someone else, your mind becomes empty which is only self cantered. Then there is natural stop, no thinking is possible. Love is itself a deep meditation. But it is almost impossible and hence 112 methods are devised! Replacing yourself by someone is love.

वासनेद्वारा अहंकार उद्दिपन, प्रेमाद्वारा अहंकारशून्यता...

कोणत्याही वस्तूकडे बघण्याचा नैसर्गिक दृष्टीकोन वासनापूर्ण कारण 'स्व' केंद्रस्थानी. स्वतःच्या उपभोगासाठी अन्य वस्तू अथवा व्यक्तींचा केवळ वापर करणे म्हणजे वासना. प्रेमात 'स्व' दुय्यम आणी अन्य वस्तू अथवा व्यक्ती केंद्रस्थानी. त्यातून अहंकारशून्यता. प्रेमाद्वारा अचल वस्तूचे व्यक्तीत रुपांतर तर वासनेद्वारा जिवंत व्यक्तीचे वस्तूत रुपांतर. प्रेमामूळे वस्तू वा व्यक्तीला एकमेवाद्वितीयत्व प्राप्त. अहंकारशून्यतेतून मनरहित अवस्था, मनरहित अवस्थेद्वारा विचारशून्यता आणी त्यातून आत्मानुभूती.

---------