Meditation techniques (ध्यान तंत्र): VBT6 (विज्ञान भैरव तंत्र ६)

Every month I will be sharing one technique of meditation. There will be original Sanskrut text, and English / Marathi commentary on the technique. I expect reader should not take it as just a piece of information but practice the technique that suits him/her for at least one month to further the spiritual quest.

| These 112 meditation techniques are the ultimate source for self realization | 

विज्ञान भैरव तंत्र    

Vidnyan Bhairav Tantra

श्री देव्युवाच

श्रुतं देव मया सर्वं रुद्रयामलसम्भवम् |

त्रिकभेदमशेषेण सारात्सारविभागशः ||

अद्यपि न निवृत्तो मे संशय: परमेश्वर |

किं रुपं तत्वतो देव शब्दराशिकलामयम् ||

किं वा नवात्मभेदेन भैरवे भैरवाकृतौ |

त्रिशिरोभेदभिन्नं वा किं वा शक्तित्रयात्मकम् ||

नादबिन्दुमयं वापि किं चंद्रार्धनिरोधिका: |

चक्रारुढमनच्कं वा किं वा शक्तिस्वरुपकम् ||

परापराया: सकलम् अपरायाश्च वा पुनः |

पराया यदि तद्वत्स्यात् परत्वं तद्विरुध्यते ||

नहि वर्ण विभेदेन देहभेदेन वा भवेत् |

परत्वं, निष्कलत्वेन, सकलत्वे न तदभवेत् ||

प्रसादं कुरु मे नाथ नि:शेषं छिन्धि संशयम् |

भैरव उवाच

साधु साधु त्वया पृष्टं तन्त्रसारमिदं प्रिये |

गूहनीयतमं भद्रे तथापि कथयामि ते |

यत्किञ्चित्सकलं रुपं भैरवस्य प्रकीर्तितम् ||

 ---------

देवीने विचारले...

हे शिवा! तुझे खरे स्वरुप काय आहे?

हे अचंबित करणारे जगत काय आहे?

बीजाचे मूलतत्व काय आहे?

संसाररुपी चक्राच्या केंद्रस्थानी काय आहे?

नामरुपांच्या पलिकडे काय आहे?

नामरुपातीत अमृतत्वाची प्राप्ती शक्य आहे का?

कृपया माझे शंकानिरसन करा...

शिवाने उत्तरादाखल ११२ ध्यानतंत्रे सांगितली. ज्ञात-अज्ञात विश्वातील सर्व पंथसंप्रदाय,ज्ञानमार्ग यातील एक अथवा अधिक तंत्र पद्धतीद्वारा उत्पन्न झाले. भूत, वर्तमान तसेच भविष्य काळातील तत्त्ववेत्ते, प्रेषित यातील एक अथवा अधिक तंत्रपद्धतीचे फलस्वरुप आहेत.  

 ---------

 Devi Asks:

O Shiva, what is your reality?

What is this wonder-filled universe?

What constitutes seed?

Who centres the universal wheel?

What is this life beyond form pervading forms?

How may we enter it full, above space and time, names and descriptions?

Let my doubts be cleared!

Now Shiva replies and describes 112 meditation techniques.  All the religions of the world, all the seers of the world, have reached the peak through some technique or other, and all those techniques will be in these one hundred and twelve techniques.

तंत्र ६

उदगच्छन्तीं तडिद्रूपां प्रतिचक्रं क्रमात्क्रमम् |

ऊर्ध्वं मुष्टित्रयं यावत् तावदन्ते महोदयः ||

Moving upwards like lightning through all the chakras one by one to the dwadashanta. Then at last the glorious form of bhairava dawns.

During worldly activities be attentive between two breaths…

(Chakra piercing dharana) 

Any activity distracts mind. It calls your attention. But if you could fix yourself on the gap between two breaths then you can continue with any activity without attachment. Thus you can be aware of both layers together, one of doing and another of being. The circumference is of doing and center is of being. Then our whole life will become just like a drama, playing different roles. When the center is forgotten, you are attached to the role. You are just given a role by society, religion, circumstances without our choice. You are supposed to play the role and not getting identified with it. Seriousness comes through identification. Once you are aware of the center, you can go on working at periphery with detachment. This is the theory of destiny. Be aware of gap between breath and your whole life will become just a psychodrama, a play.

श्वास विरामाच्या जाणीवेतून परवशतेची अनुभूती...

कोणत्याही कर्माद्वारा चित्त विचलित. कर्म करताना सदैव कर्त्याची जाणीव राहीली तर तटस्थता शक्य. श्वास बाहेरुन आत येण्यापूर्वी आणी आतून बाहेर जाण्यापूर्वी श्वासरहित अवस्था. या सूक्ष्म विरामाच्या अनुभूतीसह दैनंदिन व्यवहार करताना परिघावरील कर्म आणी केंद्रस्थानावरील कर्ता या दोन्हीची एकत्र जाणीव शक्य. या जाणीवेतून कर्मापासून अलिप्तता. प्रारब्धानुसार परिस्थिती, समाज, संस्कृती प्राप्त आणी त्यानुसार नटच्या भूमिकेतून कर्म करणे अपेक्षित. या भूमिकेच्या विस्मरणातून अहंकाराची निर्मिती. परवशतेच्या जाणीवेतून अहंकाराचा विलय.

---------